Hiện nay, theo quy định tại Điều 80 của Thông tư số 133/2016/TT-BTC ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ thì nơi nhận BCTC năm của doanh nghiệp là: cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thống kê. Các doanh nghiệp (kể cả các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) có trụ sở nằm trong khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao thì ngoài việc nộp BCTC năm cho các cơ quan theo quy định (cơ quan thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thống kê) còn phải nộp BCTC năm cho Ban quản lý khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao nếu được yêu cầu.
Thời hạn doanh nghiệp phải lập và gửi báo cáo tài chính năm chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính cho các cơ quan có liên quan theo quy định. Trên cơ sở đó, bài viết này sẽ giới thiệu qua về kinh nghiệm tiếp nhận báo cáo tài chính của doanh nghiệp tại cơ quan đăng ký kinh doanh của một số quốc gia.
1. Nước New Zealand
Cơ quan ĐKKD New Zealand là cơ quan thuộc Bộ Kinh doanh, Đổi mới và Việc làm (Ministry of Business, Innovation and Employment), trước đây là Bộ Phát triển kinh tế (Ministry of Economic Development) trực thuộc Chính phủ. Cơ quan ĐKKD New Zealand chịu trách nhiệm quản lý và thực thi các hoạt động đăng ký khác nhau bao gồm: đăng ký kinh doanh, đăng ký lao động và đăng ký đảm bảo thực hiện nghĩa vụ bằng tài sản cá nhân (Companies Register, Occupational Registers, Personal Property Securities Register).
Một số công ty lớn ở New Zealand, công ty nước ngoài và tất cả các tổ chức báo cáo hoạt động thị trường tài chính (FMC) phải nộp báo cáo tài chính đã kiểm toán cho cơ quan đăng ký kinh doanh (The Companies Office) hàng năm. Một số công ty và tổ chức có thể gửi báo cáo trực tuyến, trong khi các công ty khác phải nộp bản sao kê của họ dưới dạng bản in ra giấy.
a. Nghĩa vụ nộp báo cáo tài chính
Nộp báo cáo tài chính là nghĩa vụ pháp lý công ty và giám đốc có thể nhận thông báo vi phạm nếu không tuân thủ quy định này.
b. Đối tượng phải nộp báo cáo tài chính
- Công ty đã đăng ký kinh doanh
- Tổ chức báo cáo hoạt động thị trường tài chính (FMC)
c. Quy trình nộp báo tài chính
- Doanh nghiệp có thể nộp báo cáo tài chính theo hai cách: nộp online và nộp trực tiếp tại cơ quan đăng ký kinh doanh.
- Quy trình nộp online: truy cập vào ứng dụng nộp báo tài chính trực tuyến (RealMe), chọn file báo tài chính, cung cấp một số thông tin liên quan (điền tên file, phân loại từng báo cáo chi tiết), tải báo cáo và nộp. Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ thẩm định báo cáo tài chính của doanh nghiệp và phản hồi sau 03 ngày làm việc.
- Doanh nghiệp chỉ nộp trực tiếp cho cơ quan đăng ký kinh doanh khi là Tổ chức báo cáo hoạt động thị trường tài chính (FMC) không có khả năng nộp trực tuyến. Khi nộp trực tiếp phải điền form trực tiếp tại cơ quan đăng ký kinh doanh (form này được gửi kèm báo cáo).
d. Thẩm định báo cáo tài chính của doanh nghiệp
Ở New Zealand, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ thẩm định báo cáo của doanh nghiệp theo các tiêu chí cụ thể như sau:
- Tính đầy đủ của bộ báo cáo tài chính (đủ các bảng cân đối kế toán, báo cáo hoạt động kinh doanh,…)
- Kiểm tra báo cáo kiểm toán có bị thiếu hoặc không đúng.
- Chữ ký giám đốc không đúng hoặc thiếu (trường hợp công ty có nhiều đại diện pháp luật thì phải đủ chữ ký của của tất cả đại diện pháp luật của công ty, báo cáo tài chính phải được ký bởi giám đốc công ty chứ không phải người khác).
- Kiểm tra đơn vị kiểm toán có đạt đủ điều kiện
- Kiểm tra ngày cuối kỳ kế toán (ngày này phải giống với ngày công ty đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh trước đó), bạn có thể sử dụng dịch vụ kế toán bên ngoài để hỗ trợ;
- Kiểm tra chất lượng scan của báo cáo tài chính.
2. Nước Singapore
Kể từ ngày 1/11/ 2007, các công ty phải nộp báo cáo tài chính với cơ quan đăng ký kinh doanh Singapore (ACRA), và các báo cáo tài chính được nộp theo chuẩn XBRL. XBRL là một hình thức ngôn ngữ báo cáo được ACRA thông qua để doanh nghiệp có thể nộp báo cáo tài chính của mình. Có hiệu lực từ ngày 03/3/2014, chuẩn XBRL đã được sửa đổi theo hệ thống BizFinx.
a. Nghĩa vụ nộp báo cáo tài chính
Các công ty Singapore (không giới hạn hoặc bị giới hạn bởi cổ phần) phải nộp báo cáo tài chính với ACRA, sẽ nộp một bộ đầy đủ các báo cáo tài chính theo định dạng XBRL.
Nhiệm vụ của Thư ký Công ty là đảm bảo rằng công ty tuân thủ việc nộp các báo cáo theo luật định khác nhau.
Giám đốc công ty có trách nhiệm đảm bảo rằng các báo cáo tài chính của công ty được chuẩn bị chính xác và tuân thủ các chuẩn mực kế toán.
ACRA có thể phạt một công ty không tuân thủ vì bất kỳ lý do nào sau đây:
- Nếu công ty không tổ chức Đại hội cổ đông của mình một cách kịp thời.
- Nếu công ty không nộp Bản khai thuế và báo cáo tài chính hàng năm trong thời hạn nhất định.
- Nếu báo cáo tài chính được trình bày tại Đại hội cổ đông không được cập nhật.
Các công ty phải đối mặt với mức phạt 300 đô la cho mỗi khoản không tuân thủ.
b. Đối tượng doanh nghiệp phải nộp báo cáo tài chính
- Công ty đại chúng.
- Công ty tư nhân.
- Các công ty được luật pháp Singapore cho phép chuẩn bị tài khoản theo các chuẩn mực kế toán khác ngoài SFRS, SFRS cho các thực thể nhỏ và IFRS.
- Các công ty bị giới hạn bởi bảo lãnh.
- Công ty, chi nhánh nước ngoài.
- Một số loại hình đặc thù khác theo quy định.
c. Quy trình nộp báo tài chính
Tất cả các công ty được thành lập tại địa phương bắt buộc phải nộp thông tin về lợi nhuận hàng năm cho ACRA. Nhân viên được bổ nhiệm của công ty, giám đốc hoặc thư ký công ty có thể nộp thông tin trực tuyến qua BizFile +. Ngoài ra, công ty có thể tham gia các dịch vụ của đại lý nộp đơn đã đăng ký để nộp Bản khai hàng năm thay mặt cho công ty.
Quy trình nộp online: tải ứng dụng BizFinx, điền thông tin theo yêu cầu, chuẩn bị và đặt tên file báo cáo tái chính và nộp thông tin.
Bên cạnh đó, như một phần của nghĩa vụ hàng năm, các công ty và giám đốc được yêu cầu chuẩn bị và trình bày về báo cáo tài chính của công ty cho các cổ đông của họ.
d. Thẩm định báo cáo tài chính của doanh nghiệp
Báo cáo tài chính phải được nộp theo chuẩn XBRL.
3. Nước Thái Lan
Theo thống kê năm 2015, có 550.000 pháp nhân thuộc diện pháp nhân phải nộp báo cáo tài chính theo định dạng bản in giấy. Sau đó, Bộ Phát triển Kinh doanh Thái Lan, cơ quan đăng ký kinh doanh Thái Lan (DBD) phải mất một thời gian dài (hơn 4 tháng) để tiếp tục số hóa các tài liệu đó.
Vì vậy, DBD đã thông báo chính sách liên quan đến thủ tục nộp báo cáo tài chính được kiểm toán trực tuyến thông qua dịch vụ nộp đơn điện tử DBD. Chính sách này được thực thi kể từ năm 2016. Ứng dụng nộp báo cáo tài chính của doanh nghiệp (DBD e-Filing) được phát triển bởi công ty BOL và một số đối tác khác vào năm 2014.
a. Nghĩa vụ nộp báo cáo tài chính
Tất cả các pháp nhân phải nộp báo cáo tài chính thông qua trang web của Sở Phát triển Kinh doanh (DBD); www.dbd.go.th.
b. Đối tượng, pháp nhân phải nộp báo cáo tài chính
Quan hệ đối tác (Partnership) đã đăng ký, bao gồm quan hệ đối tác hạn chế và quan hệ đối tác bình thường về luật pháp, được thành lập theo Luật Công ty Thái Lan.
Pháp nhân, được thành lập theo pháp luật nước ngoài, kinh doanh ở Thái Lan.
Liên doanh theo mã số doanh thu.
- Công ty TNHH.
- Công ty TNHH công cộng.
- Hiệp hội thương mại.
- Phòng thương mại.
c. Quy trình nộp báo tài chính
Các công ty Thái Lan phải thực hiện nộp báo cáo tài chính thông qua ứng dụng DBD e-Filing. Quy trình cụ thể như sau: tạo tài khoản để truy cập vào ứng dụng, xác nhận việc nộp báo tài chính, nộp báo cáo tài chính. Sau đó DBD sẽ thẩm định kết quả và phản hồi.
d. Thẩm định báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính phải được nộp theo chuẩn XBRL.